Ministarstvo rada i socijalnog staranja je po projektu “Nastavak reforme sistema socijalne zaštite“ od jula 2015. godine do marta 2020. godine finansiralo uslugu “Pomoć u kući za stare“ u 15 opština Crne Gore (sjeverni i centralni region) kroz angažman 120 saradnica za oko 1200 korisnika u opštinama: Bijelo Polje, Danilovgrad, Nikšić, Plužine, Pljevlja, Žabljak, Kolašin, Mojkovac, Berane, Andrijevica, Petnjica, Plav, Gusinje, Rožaje i Prijestonici Cetinje. Pružaoci usluge su bili Centri za socijalni rad, a saradnice su bile angažovane ugovorom o djelu. Usluga se pružala odraslom i starom licu kojem je usljed posebnih okolnosti i socijalnog rizika bio potreban ovaj oblik socijalne zaštite.
Od 1. marta 2020. godine, uslugu “Pomoć u kući“, putem javnog poziva za finansiranje ove usluge koji je raspisalo ministarstvo, za period do 31. decembra 2020. godine je pružao Crveni krst Crne Gore u opštinama: Bijelo Polje, Danilovgrad, Nikšić, Plužine, Pljevlja, Žabljak, Kolašin, Mojkovac, Berane, Andrijevica, Petnjica, Plav, Gusinje, Rožaje i Prijestonici Cetinje. Uslugu je koristilo 1210 korisnika, a putem ugovora o djelu bila je angažovana 121 saradnica. Ministarstvo je finansiralo ovu uslugu u iznosu od 294.300,00 eura. Tokom predhodne godine koja je bila obilježena epidemijom usluga se nije prekidala već još intenzivnije nastavljena i prilagođena potrebama korisnika na način da su im geronto domaćice odnosile namirnice, ljekove na kućni prag kako se ne bi izlagali riziku epidemije. Time se obezbijedila adekvatna potreba korisnika koja je bila još izraženija u periodu korone.
Dolaskom nove vlasti obustaljena je podrška za finansiranje usluge “Pomoć u kući“, prvih par mjeseci na što su reagovali i korisnici i geronto domaćice. Danas imamo situaciju da je broj korisnika sveden na svega 750 korisnika, preko 500 korisnika uskraćeno je za ovo pravo dok oko 85 geronto domaćica pruža uslugu što je za oko 36 manje nego predhodne godine. U trenucima kada nam se povećava potreba za ovom uslugom, resorno ministarstvo pokušava da štedi na one korisnike kojima je najpotrebnija usluga. Žalosno je što je značajan broj korisnika geronto programa iz Nikšića, aplicirao u Dom za stare jer nema povjerenja u donosioce odluka koji su uveli participaciju za ovu uslugu, pa revidirali i povećavali cijenu participacije a sve na uštrb korisika ovih prava. Ovakav odnos vlasti usmjerava na proces institucionalizacije a ne deinstitucionalizacije čemu smo se zalagali kao država svih ovih godina i ulagajući sredstva za razvoj usluga u zajednici kao što je “Pomoć u kući“ i “Dnevni boravci za starija lica“, a što je najbitnije, time odložili institucionalizaciju.
Apelujemo na građane u koliko imaju potrebu za ovom uslugom, da podnesu zahtjev u Centar za socijalni rad, i da im omogući pružanje ove usluge ne oročavajući samo na 15 odabranih opština, već shodno Zakonu o socijalnoj i dječijoj zaštiti, država MORA da obezbijedi i garantuje dostupnost svih usluga za sve korisnike na teritoriji Crne Gore za one kojima je usluga potrebna.
U predhodnim godima Vlada je razvijala usluge “Dnevni boravak za starija lica“ i do 2021. godine je razvila 12 takvih usluga čime smo bili pohvaljeni u Izvještaju o napretku. U tim dnevnim boravcima preko 170 korisnika je naišlo na podršku kako stručnu tako i svojih vršnjaka čime su oplemenili svoj život i ublažili samoću. U okviru dnevnog boravka im je obezbijeđen bio topli obrok, organizovane kulturno-zabavne aktivnosti, izleti, podrška zdravstvene njege, mjerenje krvnog pritiska i šećera.
Tokom epidemijske situacija i ova usluga je prilagođena potrebi korisnika na način što za vrijeme epidemijske situacije odnošen je taj topli obrok na kućni prag korisnika usluga dnevnog borakva i time se obezbijeđivala podrška ovih ljudi.
Tokom ove godine od marta/aprila mjeseca zatvoreni su dnevni boravci, ne pruža se usluga za više od 170 ljudi i sve što je urađeno predhodnih godina ugroženo je. Sredstva za ovu uslugu u postojećim 12 dnevnih boravaka na mjesečnom nivou iznosilo je oko 23000 eura.
Tokom predhodne godine dogorena je izradnja Dnevnog boravka za stare u Kolašinu gdje je Opština Kolašin obezbijedila prostor, a predhodna Vlada sredstva za adaptaciju u iznosu od oko 65000 eura. Prostorije su adaptirane u potpunosti i stoje zatvorene jer aktualna Vlada nema kapacitete da pusti dnevni boravak u funkciji i obezbijedi sredstva za funkcionisanje.
Komisija za brigu i unaprijeđenje kvaliteta života starije populacije
